خطر سویه جهش‌یافته هندی ویروس کرونا تا چه حد جدی است؟

• هر روز بیش از ۳۰۰ هزار مورد جدید ابتلا به کرونا در هند ثبت می‌شود. نگرانی نسبت به نوع جهش‌یافته این ویروس شدت یافته است. چه میزان از موارد جدید ابتلا به کرونا در هند ناشی از نوع جهش‌یافته این ویروس است؟

دانشمندان در این نکته اتفاق نظر دارند که عوامل بسیار متفاوتی در افزایش شمار ابتلا به ویروس کرونا در هند نقش دارند. از جمله بسیاری از مردم در کنار هم زندگی می‌کنند و رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی و حفظ فاصله در چنین شرایطی ممکن نیست.

سازمان جهانی بهداشت: ویروس کرونای هندی هنوزنگران کننده نیست

از سوی دیگر در بسیاری از نقاط هند محدودیت تردد و تجمع نیز پیش‌بینی نشده است. به عنوان نمونه برای اجرای مراسم دینی، هزاران نفر در یک محل گردهم می‌آیند.

حتی گفته می‌شود که شرکت کنندگان در رای‌گیری‌ها نیز پوشش دهان و بینی از طریق زدن ماسک را رعایت نمی‌کنند. اما نقش سویه جهش‌یافته ویروس کرونا که با نام "B.1.617" شناخته می‌شود را نیز نمی‌توان انکار کرد.

نگرانی از ورود ویروس هندی کرونا به ایران

تبلیغات

آیا این نوع جدید ویروس کرونا بسیار خطرناک است؟

سازمان بهداشت جهانی این نوع جهش‌یافته ویروس کرونا را بیش از حد خطرناک ارزیابی نمی‌کند. مسئولان این سازمان گفته‌اند که تحقیق بر روی این ویروس ادامه دارد و نسبت به گمانه‌زنی پیرامون خطرات برخاسته از آن هشدار داده‌اند.

همین سازمان اعلام کرده است که هنوز اطلاع دقیقی درباره سهم این ویروس در افزایش موارد ابتلا به کرونا در هند وجود ندارد.

افزون بر آن، هنوز اطلاع دقیقی پیرامون تاثیر این ویروس در ابتلای سخت به بیماری کووید-۱۹ و افزایش شمار فوتی‌های کرونایی در دست نیست.

تا کنون سازمان بهداشت جهانی سه سویه برزیلی، بریتانیایی و آفریقای جنوبی ویروس کرونا را بسیار خطرناک ارزیابی کرده است.

نگرانی از سویه‌های یاد شده در سرعت شیوع آن‌ها بوده است. افزون بر آن، موارد شدید ابتلا به بیماری کووید-۱۹ نیز از جمله عواملی است که سازمان بهداشت جهانی یک ویروس را "خطرناک" یا "نگران‌کننده" ارزیابی می‌کند.

به‌ویژه آنگاه که داروها (و در مورد ویروس کرونا، واکسن‌ها) نسبت به این سویه‌های جدید کارآیی خود را از دست می‌دهند.

جهش در ویروس کرونای هندی چگونه روی داده است؟

تحقیقات نشان می‌دهد که سویه هندی ویروس کرونا در مقایسه با سایر نمونه‌های مشاهده شده در چند مورد تفاوت دارد. از این رو یافتن پاسخی درباره چرایی و چگونگی جهش این ویروس در هند دشوار است.

به عنوان نمونه، در پوشش پروتئین این ویروس در موقعیت ۴۵۲ شاهد تغییری هستیم که پیش از این در سویه آمریکای شمالی این ویروس مشاهده شده بود.

از سوی  دیگر در پروتئین این ویروس در موقعیت ۴۸۴ با تغییری روبه‌رو هستیم که در نمونه جهش‌یافته آمریکای جنوبی و آفریقای جنوبی این ویروس مشاهده شده بود.

هر دو مورد اعلام شده به آن بخشی از ویروس کرونا مربوط می‌شوند که وظیفه اتصال به سلول‌های انسان را برعهده دارند. از این رو به سویه جهش یافته ویروس کرونای هندی تلویحا ویروسی با جهشی دوگانه یاد می‌شود.

چه چیزی در این سویه جدید نگران کننده است؟

به‌ویژه تغییرات ایجاد شده در موقعیت ۴۸۴ این ویروس می‌تواند نگران کننده باشد. گفته می‌شود که خطر ابتلای کسانی که پیش از این مبتلا به بیماری کووید-۱۹ شده‌و بهبود یافته‌اند نیز منتفی نیست.

به سخن دیگر پادتن تولید شده در بدن این دسته از افراد قادر به تشخیص این گونه جدید از ویروس کرونا نیست و از این رو خطر ابتلای مجدد به آن وجود دارد.

دانشمندان به چنین پدیده‌ای "فرار از سیستم ایمنی بدن" می‌گویند. در چنین شرایطی سویه جهش یافته ویروس پاسخ ناشی از پادتن موجود در پیکر انسان را بی‌اعتبار می‌سازد.

این موضوع که چگونه سویه‌های جهش یافته یک ویروس می‌توانند سیستم دفاعی بدن انسان را به‌رغم وجود پادتن، "فریب" بدهند، موضوعی است که در حال حاضر در مورد آن تحقیق و بررسی صورت می‌گیرد.

در مورد  میزان شیوع این سویه جهش‌یافته نیز دانشمندان باید به اطلاعات مربوط به سرایت این ویروس به دیگر کشورهای جهان دست‌رسی یابند. اما پیش‌بینی نمی‌شود که سویه هندی ویروس کرونا از منظر شیوع خطرناک‌تر  از گونه بریتانیایی آن باشد.

آیا امکان شیوع جهانی این ویروس وجود دارد؟

دانشمندان پاسخ‌گویی به این پرسش را در لحظه حاضر دشوار می‌بینند. بر اساس ارزیابی انستیتو روبرت کخ، تا کنون در آلمان ۲۱ مورد از ابتلا به ویروس هندی کرونا مشاهده شده است.

در سایر کشورهای جهان نیز موارد ابتلا به سویه  جهش‌یافته هندی ویروس کرونا ثبت شده است. از جمله می‌توان به کشورهای بریتانیا، آمریکا و استرالیا اشاره کرد. در کشورهای منطقه و از جمله در ایران نیز موارد ابتلا به این ویروس تشخیص داده شده است.

گفته می‌شود که باید آزمایش‌های ژنتیکی بر روی این سویه جدید از ویروس کرونا صورت گیرد. افزون بر آن باید توالی‌یابی ژنوم این ویروس مورد بررسی قرار گیرد. تنها از این طریق می‌توان پی برد که یک ویروس چگونه شیوع می‌یابد و چگونه سویه‌های جهش‌یافته آن پدید می‌آیند.

آیا واکسن‌ها بر سویه هندی ویروس کرونا موثرند؟

واکسن‌هایی که از سوی اتحادیه اروپا مجوز گرفته‌اند بر روی مهار و درمان سویه جدید ویروس  کرونا موثر بوده‌اند.

اما پزشکان و دانشمندان در این نکته اتفاق نظر دارند که بهترین راه مقابله با ویروس کرونا و سویه‌های جدید آن، کاهش میزان ابتلای مردم به این ویروس است.

برای رسیدن به چنین نتیجه‌ای گسترش واکیسناسیون در کشورهای مختلف از اهمیت خاصی برخوردار است.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

بستگان یکی از درگذشتگان، در مقابل بیمارستانی در احمد‌آباد هند عزاداری می کنند. پاندمی کرونا سریع‌تر از گذشته در هند در حال گسترش است. در عرض ۲۴ ساعت بیش از ۳۳۰ هزار نفر به ویروس کرونا مبتلا شده‌اند. این نمونه جدید ویروس در این ابعاد در هیچ کشور دیگری در جهان مشاهده نشده است. بیش از یک میلیون نفر در هند تنها در چهار روز گذشته به این ویروس آلوده شده‌اند.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

بیماران مبتلا به کووید ۱۹ در بیمارستانی در دهلی نو منتظر پذیرش و رسیدگی هستند اما ظرفیت بیمارستان‌ها پر شده است. شوچین باجاج ، پزشک هندی و مدیر یک بیمارستان زنجیره‌ای به دویچه وله گفت: «ما تخت‌، اکسیژن و دارو نداریم. نمی‌توانیم بیمار قبول کنیم. اوضاع کشور کاملا وخیم است.»

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

بسیاری از مبتلایان به حال خود رها شده و در گوشه‌ای درد می‌کشند. این مرد حداقل توانسته در احمد باد در یک ریکشا، یک کپسول کمیاب اکسیژن تهیه کند. طبق گزارش‌های رسمی، فقط دهلی نو از کمبود ۵ هزار تخت مراقبت‌های ویژه رنج می‌برد. اکسیژن در برخی از بیمارستان‌ها تقریباً تمام شده است.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

در بسیاری از مناطق هند هم‌چون الله‌آباد مردم برای پرستاری از بیماران خود، با کپسول‌های خالی اکسیژن در ایستگاه‌های مخصوص صف بسته‌اند. در حال حاضر اکسیژن با قیمت‌های گزافی در بازار سیاه معامله می‌شود. دولت در حال بررسی توقف کار پالایشگاه‌های نفت و صنایع دیگری است که از اکسیژن برای فراورده‌های خود استفاده می‌كنند

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

از زمان شیوع پاندمی تا کنون بیش از ۱۸۵ هزار شهروند هندی در اثر ویروس کرونا جان خود را از دست داده‌اند. در حال حاضر روزانه بیش از ۲ هزار نفر به لیست قربانیان اضافه می شود. در آیین هندو، مرگان را می‌سوزانند اما در بسیاری از مناطق کشور مثل دهلی، سوزاندن اجساد به علت زیاد بودن قربانیان، به سختی در محل و مراکز مخصوص صورت می‌گیرد.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

با گسترش سریع ویروس جهش‌یافته کرونا ، وضعیت در هند بدتر می شود. با توجه به نوع B.1.617 ، بسیاری از کشورها ممنوعیت ورود مسافران از هند صادر کرده‌اند. ایران و آلمان از جمله این کشورها هستند. آمریکا حتی سفر افراد واکسینه شده به هند را هم ممنوع کرده است.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

بیش از ۳ /۱ میلیارد نفر در هند زندگی می کنند، اما تا کنون فقط دو درصد از جمعیت بزرگسال واکسینه شده‌اند. این در حالی است که هند از بزرگترین تولیدکنندگان واکسن در جهان است و دولت هند با تاخیر به شرکت‌های دارویی در این کشور دستور داده که ابتدا تقاضای داخلی را تأمین کنند. از اول ماه مه، قرار است که واکسن‌ برای همه شهروندان بالای ۱۸ سال فراهم شود.

گزارش تصویری؛ ویروس جهش‌یافته کرونا در هند بیداد می‌کند

نه فقط کندی واکسیناسیون و ضعف سیستم بهداشتی، بلکه ادامه مناسک و مراسم مذهبی و سنتی هندی‌ها نیز در وخامت اوضاع موثر بوده‌اند. همه‌گیری کرونا باعث نشد میلیون‌ها زائر از سفر به شهر Kumbh Mela و آب تنی دسته جمعی و بدون ماسک در رود گنگ خودداری کنند. غسل در گنگ برای هندوها، پالایش جان از آلودگی‌های دنیوی است.

کرونا ویروس

کرونا ویروس

کرونا ویروس

       ملاحظات بعد از تزریق واکسن کووید-19

عوارض شایع بعد از تزریق واکسن های کووید-19
عوارض شایع محل تزریق شامل قرمزی، خارش، حساسیت، درد، سفتی، تورم و احساس گرما در محل تزریق و عوارض شایع سیستمیک شامل آرترالژی، میالژی، ضعف، خستگی، لرز، کاهش اشتها، تهوع، سردرد، تب، لرز، کسالت می باشد. این عوارض ممکن است در بعضی مواقع تا 7 روز ابتدایی بعد از تزریق واکسن وجود داشته باشد. در صورتی که عوارض طی 7 روز اول بهبود پیدا نکند و یا تشدید شود بیمار باید توسط پزشک معاینه شود و بررسی های لازم انجام شود. 
سایر عوارض: اسهال، تهوع, استفراغ، سرگیجه، خواب آلودگی، بثورات پوستی، تعریق 

کنترل عوارض بعد از تزریق واکسن کووید-19
قبل از تزریق واکسن کووید-19 ،جهت پیشگیری از بروز عوارض استفاده از استامینوفن، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و آنتی هیستامین ها توصیه نمی شود. استامینوفن ممکن است باعث کاهش پتانسیل ایمنی زایی واکسن شود. استفاده از آنتی هیستامین ها می تواندباعث پوشانده شدن علائم آنافیلاکسی بعد از تزریق واکسن شود. استفاده از استامینوفن، داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی و آنتی هیستامین ها برای کنترل عوارض، بعد از تزریق واکسن ممانعتی ندارد. 
برای پیشگیری از بروز عوارض بسیار نادر واکسن آسترازنکا، استفاده از هپارین، انوکساپارین، دالتپارین، وارفارین، آنتی کواگولانت های خوراکی مستقیم مانند ریواروکسابان و دابیگاتران، آسپرین و یا سایر داروهای ضد پلاکت توصیه نمیشود.
واکنش های آلرژیک
الف) واکنش های ازدیاد افزایش حساسیت شدید(آنافیلاکسی): در تمام مراکزی که واکسن کووید-19 تزریق می شود تجهیزات و داروهای لازم جهت مدیریت واکنش های آنافیلاکسی (شامل: دستگاه اندازه گیری فشار خون، اپی نفرین، هیدروکورتیزون، سرم نرمال سالین، آنتی هیستامین تزریقی و .) باید وجود داشته باشد. در صورت بروز واکنش های ازدیاد افزایش حساسیت شدید (آنافیالکسی)ضمن بالا نگه داشتن پاها، بیمار باید سریعا به بیمارستان ارجاع داده شود. این دسته از بیماران نباید واکسن کووید-19 برندی که باعث عارضه شده است را دریافت کنند.
ب) واکنش های ازدیاد حساسیت فوری: طی 4 ساعت از زمان تزریق واکسن، علائمی مثل کهیر، آنژیوادم، خس خس سینه، دیسترس تنفسی ممکن است بروز کند. در صورت بروز چنین علائمی بیمار نباید نوبت دوم واکسن کووید-19 برندی که باعث عارضه شده است را دریافت کنند.
ج) راش در محل تزریق واکسن (arm COVID) :این واکنش به صورت راش های قرمز، خارش دار، متورم و یا دردناک در محلی که واکسن تزریق شده است، بروز می کند. شروع راش ها از چند روز تا یک هفته بعد از اولین دوز تزریق رخ می دهد و گاها ممکن است بعد از مدت زمان بیشتری نیز ایجاد شود. عوارض جانبی موضعی در محل تزریق واکسن کنترااندیکاسیون نوبت دوم محسوب نمی شوند. 
واکنش آلرژیک مانند اریتم، خارش و سفتی در اطراف محل تزریق بعد از نوبت اول واکسن، کنترا اندیکاسیون برای نوبت دوم واکسن محسوب نمی شود و نوبت دوم را در زمان توصیه شده ولی ترجیحا در اندام فوقانی مخالف می توانند دریافت کنند.
عوارض نادر
فلج عصب صورت (palsy s'bell )تا چند هفته بعد از تزریق واکسن های کووید-19 ممکن است به صورت نادر رخ دهد. مشخص نیست که تا چه حد این عارضه در ارتباط با واکسن کووید-19 باشد.
عوارضی مثل مانند تب بالای 40 درجه سانتی گراد و تشنج ممکن است بعد از تزریق واکسن کووید-19 اسپوتنیک بروز نماید، در صورت بروز، بیمار حتما باید به مرکز درمانی مراجعه کند. در صورتی که عارضه با واکسن کووید-19 ارتباط داشته باشد بیمار نباید نوبت دوم واکسن اسپوتنیک را دریافت نماید. واکسن سینوفارم در بیمارانی که در ریسک تشنج هستند با احتیاط و با صلاحدید پزشک معالج تزریق شود. 
عوارض بسیار نادر واکسن آسترازنکا (ترومبوسیتوپنی اتوایمیون پروترومبوتیک بعد از تزریق واکسن)
این عارضه به صورت افت قابل توجه تعداد پالکت و ترومبوز در وریدها و شریان های مختلف (منجمله سینوس وریدی مغز، ورید پورت، 
وریدهای طحالی، ورید های کبدی، ترومبوزهای شریانی، ترمبوز وریدهای اندام های تحتانی و آمبولی ریه) بروز نموده است. میزان بروز ترومبوسیتوپنی اتوایمیون پروترومبوتیک بعد از تزریق واکسن در حدود 0/001 % 0/0004 % گزارش شده است. با توجه به اینکه این عارضه بسیار نادر است، سازمان جهانی بهداشت مزایای تزریق این واکسن را در سنین بالای سال نسبت به عوارض نادر احتمالی بیشتر می داند.

ا توجه به اینکه عوارض بسیار نادر واکسن آسترازنکا در سنین کمتر از 50 تا 55 سال (و به ویژه در خانم ها) رخ داده است، تزریق سایر واکسن ها را در صورت در دسترس بودن در سنین کمتر از 50 تا 55 سال ارجح است. 
مکانیسم ایجاد ترومبوسیتوپنی اتوایمیون پروترومبوتیک بعد از تزریق واکسن شبیه به ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین می باشد و دانشمندان عقیده دارند که آنتی بادی های فعال کننده پلاکت باعث بروز این عارضه می شود. هیچ توصیه علمی در رابطه با استفاده از آنتی کواگولانت های خوراکی مستقیم (ریواروکسابان، دابیگاتران و اپیکسابان)، مشتقات هپارین (انوکساپارین، دالتپارین)، وارفارین، آسپرین و سایر داروهای 
آنتی پلاکت برای پیشگیری از بروز ترومبوسیتوپنی اتوایمیون پروترومبوتیک بعد از تزریق واکسن وجود ندارد. در صورت شک به بروز این عارضه نباید از مشتقات هپارین برای درمان ترومبوز استفاده شود. 
در بیمارانی که تحت درمان با داروهایی هستند که ریسک ترومبوز را افزایش می دهد، بیماران دچار ترومبوسیتوپنی خفیف، بیمارانی که در ریسک باال برای ترومبوز قرار دارند (ترومبوفیلی، سابقه ترومبوز، بارداری و .) و بیماران کاندید جراحی، تزریق واکسن آسترازنکا ممنوعیت 
ندارد. در سوابق دارویی برخی از موارد گزارش شده ترومبوسیتوپنی اتوایمیون پروترومبوتیک، بعد از تزریق واکسن آسترازنکا، داروهای حاوی 
استروژن وجود داشته است اما مشخص نیست که با بروز این عارضه در ارتباط باشد.
پایش بعد از تزریق: در صورتی که طی 28 روز بعد از تزریق واکسن آسترازنکا، فرد واکسینه شده دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه، درد در 
ناحیه شکم، سردی اندام های انتهایی، تاری دید، دوبینی تشنج، اختلال تکلم، پارزی، پلژی، سردرد بسیار شدید و مداوم، تورم و درد و تغییر 
رنگ اندام های انتهایی و یا پتشی شده باشد، ارجاع به مراکز درمانی و آزمایش سول های خونی توصیه می شود.


کرونا ویروس

               ملاحظات حین تزریق واکسن کووید-19

نحوه تزریق 
واکسن های کووید-19 موجود در بازار دارویی ایران به صورت تزریق عضلانی در عضله دلتوئید تجویز می شود. در صورتی که امکان تزریق در عضله دلتوئید وجود نداشته باشد واکسن می تواند در عضله وستوس لترالیس (بخش خارجی عضله ران)تزریق شود. واکسن ها نباید به صورت وریدی، زیر جلدی و یا اینترادرمال تزریق شوند. در صورتی که واکسن کووید-19 به اشتباه به صورت زیر جلدی تزریق شود، ممکن است باعث بروز واکنش های جلدی شود، در چنین شرایطی نیاز به تکرار دوز وجود ندارد.

تزریق واکسن در بیماران مصرف کننده آنتی کواگولانت، آنتی پلاکت های خوراکی و بیماران دچار ترومبوسیتوپنی و هموفیلی 
به طور کلی توصیه می شود برای بیمارانی که در ریسک هماتوم ناشی از تزریق عضلانی هستند از سوزن های تزریق ظریف (گیج 23 تا 25 )و یا بسیار ظریف (گیج کمتر از 23 )استفاده شود و حداقل به مدت 2 تا 5 دقیقه کمپرس بر روی محل تزریق قرار داده شود. معمولا هماتوم طی 2 تا 4 ساعت اولیه بعد از تزریق عضلانی واکسن ممکن است ایجاد شود. در صورت بروز هماتوم بیمار باید به پزشک مراجعه نماید. درد و تورم ممکن است 1 تا 2 روز ابتدایی بعد از تزریق واکسن وجود داشته باشد اما در صورتی که این علائم تشدید شود و یا قرمزی پیش رونده در محل تزریق مشاهده شود بیمار باید به پزشک مراجعه کند. تزریق زیر جلدی برای کاهش ریسک هماتوم توصیه نمی شود. 
 در بیمارانی که تحت درمان با وارفارین هستند (به خصوص بیمارانی که سابقه نامنظم بودن INR دارند) بهتر است طی 72 ساعت قبل از تزریق عضلانی واکسن آزمایش برای چک INR انجام شود. اگر INR بیمار کمتر از 3 باشد واکسیناسیون می تواند انجام شود. در صورتی که INR کمتر از 4 باشد و با صلاحدید پزشک معالج،  تزریق عضلانی با احتیاط می تواند انجام شود. در مورادی که INR بیمار بیش از 4 باشد بهتر است تحت نظر متخصص داروی وارفارین تعدیل دوز شود و بعد از کاهش INR به سطح درمانی تزریق واکسن انجام شود.
در مورد زمان تزریق واکسن و نحوه مصرف داروی آنتی کواگولانت خوراکی مستقیم و هپارین های با وزن مولکولی پایین باید به 
صورت فرد به فرد (بر اساس دوز آنتی کواگولانت، سابقه خون ریزی، ریسک بروز حوادث ترومبوآمبولیک و شرایط کلیوی بیمار)تحت نظر پزشک معالج تصمیم گیری شود. زمان های پیشنهادی به عنوان یک راهنمای کلی باید در نظر گرفته شود و در مورد بیماران با شرایط خاص زمان بندی تزریق واکسن با نظر پزشک معالج باید انجام شود. 
در صورتی که فاصله زمانی بین مصرف داروی آنتی کواگولانت خوراکی مستقیم/ هپارین با وزن مولکولی پایین هر 24 ساعت باشد، بهتر است تزریق واکسن قبل از ساعت مصرفی دوز آنتی کواگولانت بیمار باشد (در صورت امکان تزریق واکسن تا 24 ساعت بعد 
از مصرف آخرین دوز انجام شود) و دوز روزانه آنتی کواگولانت 6-3 ساعت (با در نظر گرفتن ریسک بروز حوادث ترومبوآمبولیک و ریسک خون ریزی) بعد از تزریق عضلانی به تعویق بیفتد. بهتر است در چنین شرایطی dosing missed در بیماران در ریسک بالای ترومبوز رخ ندهد. 
در صورتی که فاصله زمانی بین مصرف آنتی کواگولانت خوراکی مستقیم/ هپارین با وزن مولکولی پایین هر 12 ساعت باشد بهتر است تزریق واکسن قبل از ساعت مصرفی دوز بیمار باشد (در صورت امکان تزریق واکسن 12 ساعت بعد از مصرف آخرین دوز)و دوز آنتی کواگوالنت 12-6 ساعت (با در نظر گرفتن ریسک بروز حوادث ترومبوآمبولیک و ریسک خون ریزی) بعد از تزریق واکسن به تعویق بیفتد. در صورتی که ریسک ترومبوز بیمار بالا نباشد یک بار dosing missed می تواند رخ دهد. 
 بیمارانی که تحت درمان با داروهای ضد پلاکت می باشند (آسپرین، کلوپیدوگرل، تیکاگرلور، پراسوگ) بدون نیاز به قطع دارو می توانند واکسن را دریافت نمایند. 
 در بیماران دچار ترومبوسیتوپنی در صورتی که تعداد پلاکت حداقل بیش از 30000 باشد با صلاحدید پزشک معالج می تواند تزریق عضلانی واکسن با احتیاط و قرار دادن کمپرسور در محل تزریق حداقل به مدت 5 دقیقه بعد از واکسیناسیون انجام شود. در صورتی که بیمار کاندید دریافت پلاکت باشد، بهتر است تزریق واکسن بعد از دریافت پلاکت انجام شود. 
 بیمارانی که دچار هموفیلی باشند، با صلاحدید پزشک معالج میتوانند با احتیاط واکسن را در ساعت های اولیه بعد از دریافت فاکتورهای انعقادی دریافت کنند. برای کاهش ریسک هماتوم قرار دادن کمپرس حداقل به مدت 5 دقیقه توصیه می شودتورهای انعقادی دریافت کنند. برای کاهش ریسک هماتوم قرار دادن کمپرس حداقل به مدت 5 دقیقه توصیه می شود. 

کرونا ویروس

سابقه ابتلا به کووید-19 
در افرادی که اخیرا دچار بیماری کووید-19 شده اند احتماال آنتی بادی های ایجاد شده تا چند ماه محافظت کننده خواهد بود. در صورتی که بیمار تحت درمان پلاسماتراپی قرار نگرفته باشد، تب دار نباشد و علائم بیماری بهبود یافته باشد و معیارهای ام برای خروج از قرنطینه را داشته باشد، تزریق واکسن ممنوعیت ندارد. لازم به ذکر است که افراد با سابقه ابتلا به کووید-19 ممکن است عوارض جانبی موضعی و سیستمیک بیشتری را (تب، لرز، میالژی، خستگی) بعد از دوز اول واکسن نسبت به افراد بدون سابقه ابتلا به کرونا تجربه نمایند. در بیمارانی که پلاسماتراپی یا مونوکلونال آنتی بادی ضد ویروس 2-CoV-SARS( باملانیویمب و اتسویمب)دریافت کرده اند بهتر است حداقل 3 ماه بعد از دریافت این درمان ها واکسیناسیون انجام شود.

سابقه مواجهه با فرد مبتلا به بیماری کووید-19 
در افرادی که سابقه مواجهه پرخطر با فرد مبتلا به بیماری کووید-19 را داشته باشند ابتدا باید تست PCR انجام شود. در صورت مثبت بودن تست PCR نباید واکسن تزریق شود. در صورتی که تست PCR منفی باشد بیمار برای مدت 14-7 روز باید از نظر بروز علائم کووید-19پایش شود. در مواردی که علائم بعد از این مدت بروز نکند، واکسیناسیون می تواند انجام شود.

عفونت فعال کووید-19 
 این افراد تا زمان بهبودی کامل و اتمام دوران قرنطینه مجاز به تزریق واکسن نمی باشند. بعد از اتمام دوران قرنطینه (حداقل 10 روز) به 
شرط آنکه جهت درمان بیماری کووید، پلاسماتراپی نشده باشند و یا مونوکلونال آنتی بادی (باملانیویمب، اتسویمب) دریافت نکرده باشند و به مدت حداقل 24 ساعت بدون مصرف دارو تب دار نباشند، مجاز به تزریق واکسن می باشند.

ابتلا به بیماری کووید-19 بعد از تزریق نوبت اول واکسن 
لازم به ذکر است تزریق واکسن کووید-19 به هیچ عنوان باعث بروز بیماری کووید-19 در افراد نمی شود. با توجه به اینکه ایمنی زایی واکسن ها چند هفته بعد از تزریق نوبت اول آغاز و 2 هفته بعد از نوبت دوم کامل می شود ممکن است فرد در روزهای اولیه بعد از تزریق نوبت اول به بیماری کووید-19 مبتلا شود. در صورتی که بیمار بعد از تزریق واکسن نوبت اول دچار بیماری کووید-19 شود می تواند نوبت دوم واکسن را در صورت بهبود علائم و خارج شدن از قرنطینه دریافت کند. اگر بیمار علامتدار باشد تزریق نوبت دوم واکسن تا زمان بهبود علائم باید به تعویق بیفتد.

بروز علائم بیماری های عفونی 
در صورتی که فرد دریافت کننده واکسن در روز واکسیناسیون دچار عالئم بیماری های عفونی (تب، لرز، میالژی، آرترالژی، لنفادنوپاتی، تهوع، بی اشتهایی، سرفه، تنگی نفس، خلط، درد شکم، اسهال، دیس اوری، درد سوپراپوبیک و .) باشد بهتر است تزریق واکسن تا زمانی که تب بیمار رفع شود و علائم به طور کامل بهبود پیدا کند به تعویق بیفتد. 

سابقه واکنش های آلرژی 
افرادی که سابقه حساسیت به غذا، داروها، لاتکس و یا سایر واکسن های غیر کووید-19 داشته اند، می توانند واکسن کووید-19 را دریافت کنند. بیماران دچار آلرژی فصلی، آسم و کهیر مزمن نیز می توانند واکسن کووید-19 را دریافت کنند. 
بیماران با سابقه آنافیلاکسی به غذاها و یا سایر داروها، منع مصرف برای دریافت واکسن ندارند. این بیماران حتما تزریق واکسن را در مراکز درمانی دارای امکانات احیا باید انجام دهند و بعد از تزریق واکسن حداقل به مدت 30 دقیقه پایش شوند. توصیه می شود افرادی که دچارواکنش آلرژیک شدید (آنافیلاکسی) و فوری به ترکیبات موجود در یک برند واکسن شده اند دیگر آن برند را تزریق نکنند.

سابقه اخیر تزریق واکسن 
جهت حفظ پتانسیل ایمنی زایی واکسن کووید-19 توصیه می شود حداقل 14 روز بعد از تزریق سایر واکسن ها، واکسیناسیون انجام شود. در شرایط خاصی که بیمار طی 14 روز اخیر واکسن کووید-19 را دریافت کرده باشد و منافع تزریق سایر واکسن ها از عدم واکسیناسیون بیشتر باشد (واکسن کزاز، هاری و .)، می توان واکسیناسیون را انجام داد. در شرایط خاص حداقل زمان ذکر شده برای تزریق واکسن آنفلوانزا با واکسن کووید-19 هفت روز می باشد. تکرار دوز واکسن کووید-19 در این مواقع خاص توصیه نمی شود.

کرونا ویروس

واکسن های کووید-19 موجود در بازار دارویی ایران 
واکسن های کووید-19 موجود در بازار دارویی ایران که تحت نظر سازمان غذا و دارو مجوز واردات دریافت کرده اند و جهت پیشگیری از بیماری کووید-19 در افراد باالی سال توصیه می شوند به شرح زیر می باشد: 
V اسپوتنیک  
 آسترازنکا 
 سینوفارم 
 کووکسین 
تمام واکسن های موجود در بازار دارویی به طور قابل توجهی ریسک ابتال به بیماری کووید-19 شدید، عوارض جدی و مورتالیتی ناشی از آن را برای فرد واکسینه شده کاهش میدهند. عوارض جدی ذکر شده با واکسن های کووید-19 نسبت به عوارض ناشی از ابتال به بیماری بسیار 
نادر و قابل اغماض است.
 برندهای تجاری واکسن کووید-19 غیر قابل تعویض است. بعد از تزریق نوبت اول واکسن باید حتما از همان برند تجاری واکسن در نوبت دوم استفاده شود. 
 اجزای سازنده نوبت اول و نوبت دوم واکسن اسپوتنیک با هم متفاوت است. در صورتی که بیمار بعد از تزریق نوبت اول واکسن کووید-19 دچار عوارض جدی شود، نوبت دوم واکسن نباید دریافت شود. در چنین شرایطی تعویض برند برای نوبت دوم توصیه نمی شود. 
 برند تجاری Covishield که واکسن آسترازنکای تولید شده توسط موسسه سرم هند است می تواند جایگزین برند Vaxzevria باشد. 
اجزای تشکیل دهنده واکسن های موجود در بازار دارویی ایران در جدول )1 )آورده شده است. 
(Gam-COVID-Vac) V اسپوتنیک واکسن 
Gamaleya 
شرکت تولید کننده: روسیه 
واکسن اسپوتنیک V در دو نوبت تزریق می شود. ابتدا 5/0 میلی لیتر از دوز اول و سپس 21 تا 28 روز بعد 5/0 میلی لیتر از دوز دوم به صورت عضلانی تزریق می شود. در صورتی که بعد از 21 روز از تزریق نوبت اول تاخیر در واکسیناسیون ایجاد شود ممانعتی برای تزریق نوبت دوم واکسن وجودندارد. 
نوبت اول : 
ماده موثره دارویی: پارتیکل های نوترکیب آدنوویروس سروتایپ 26 که حاوی پروتئین S ویروس 2-CoV-SARS است. 
اکسپیانت ها: تریس هیدروکسی متیل آمینومتان - 21/1 میلی گرم سدیم کلراید - 19/2 میلی گرم سوکروز - 25 میلی گرم منیزیم کلراید هگزا هیدرات - 102 میکروگرم نمک دی هیدرات دی سدیم EDTA -19 میکروگرم پلی سوربات 80- 250 میکروگرم اتانول %95 -5/2 میکرولیتر آب مقطر مخصوص تزریق تا حجم 5/0 میلی لیتر 
نوبت دوم : 
ماده موثره دارویی: پارتیکل های نوترکیب آدنوویروس سروتایپ 5 که حاوی پروتئین S ویروس 2-CoV-SARS است. 
اکسپیانت ها: تریس هیدروکسی متیل آمینومتان – 21/1 میلی گرم سدیم کلراید – 19/2 میلی گرم سوکروز- 25 میلی گرم منیزیم کلراید هگزا هیدرات – 102 میکروگرم نمک دی هیدرات دی سدیم EDTA -19 میکروگرم پلی سوربات 80 -250 میکروگرم اتانول %95 -5/2 میکرولیتر آب مقطر مخصوص تزریق تا حجم 5/0 میلی لیتر 

واکسن وکسزوریا (Vaxzevria( 
AstraZeneca 
شرکت تولید کننده: کره جنوبی 
واکسن کووید-19 آسترازنکا به صورت دو تزریق عضالنی به حجم 5/0 میلی لیتر و به فاصله 28 تا 84 روز )4 تا 12 هفته( تجویز می شود. سازمان جهانی بهداشت جهت افزایش ایمنی زایی واکسن توصیه می کند فاصله 56 تا 84 روزه ) 8 تا 12 هفته( بین دوز اول و دوز دوم رعایت شود. )
ماده موثره دارویی: آدنوویروس شامپانزه کد کننده ژن گلیکوپروتئین S ویروس 2-CoV-SARS که در سلول های کلیوی جنین انسان با 
تکنولوژی نوترکیب طراحی شده است. 
اکسپیانت ها: ال هیستیدین، ال هیستیدین هیدروکلراید مونوهیدرات، منیزیم کلراید هگزاهیدرات، پلی سوربات 80 ،سوکروز، سدیم کلراید، دی سدیم EDTA ،2 میلی گرم اتانول، آب مقطر مخصوص تزریق تا حجم 5/0 میلی لیتر

واکسن سینوفارم (Sinopharm) 
Sinopharm, Beijing Institute of Biological Products :سازنده شرکت 
شرکت تولید کننده: چین 
واکسن کووید-19 سینوفارم در دو نوبت و به فاصله 21 تا 28 روز به صورت عضالنی )هر نوبت 5/0 میلی لیتر تزریق می شود. 
ماده موثره دارویی: ویروس 2-CoV-SARS غیر فعال شده 
اکسپیانت ها: دی سدیم هیدروژن فسفات، سدیم کلراید، سدیم دی هیدروژن فسفات، آلومینیوم هیدروکساید 

واکسن کووکسین (Covaxin)
شرکت سازنده: Biotech Bharat 
کشور تولید کننده: هند 
واکسن کووید-19 کووکسین در دو نوبت و به فاصله 28 روز به صورت عضالنی تزریق می شود. 
ماده موثره دارویی: ویریون غیر فعال شده ویروس 2-CoV-SARS 
اکسپیانت ها: 250 میکروگرم آلومینیوم هیدروکساید، 15 میکروگرم agonist 8/7 TLR( ایمیدازوکینولون(، 5/2 میلی گرم 2-فنوکسی اتانول، بافر فسفات تا حجم 5/0 میلی لیتر

کرونا ویروس

منبع تصویر،REUTERS

واکسن استرازنکا

کرونا ویروس

ویروس کرونا(coronavirus) این روزها در سراسر جهان در حال تاختن است. کشورهای بیشماری از  آسیا که زادگاه ویروس کووید-19 بوده تا آفریقا در چنبره این ویروس گرفتار شده اند. کرونا در حقیقت یک خانواده گسترده از ویروس هایی است که منجر به عفونت های تنفسی از یک سرماخوردگی ساده تا اپیدمی سارس می شوند که در سال 2003 شیوع پیدا کرد. و حالا کووید-19(COVID-19) جدیدترین عضو این خانواده با سرعت در حال گسترش است. با در نظر گرفتن اهمیت این موضوع، 

جااینجاس توصیه های بهداشتی لازم از سوی 

WHO را با شما در میان می گذارد. 

علائم ویروس کرونا چه هستند؟

رایج ترین علائم کووید-19 عبارتند از تب، بدن درد و سرفه های خشک. اما برخی بیماران ممکن است آبریزش و گرفتگی بینی، گلودرد یا حتی اسهال را هم تجربه کنند. این علائم معمولا خفیف بوده و به تدریج شروع می شوند. به علاوه بعضی افراد ممکن است آلوده شوند، اما هیچ علائمی را از خود بروز نداده و احساس بیماری هم نداشته باشند. خوشبختانه در حدود 80 درصد افراد بدون نیاز به درمان های پزشکی خاص بهبود پیدا می کنند. از هر 6 نفری که به ویروس کووید-19 مبتلا می شود، تنها یک نفر دچار وخامت حال شده و مشکلات تنفسی پیدا می کنند. این افراد شامل افراد مسن، بیماران دارای فشار خون، مشکلات قلبی و دیابت می شوند.

این مطلب را هم بخوانید:

هتل ها چگونه به مقابله با کرونا می روند؟

توصیه های سازمان بهداشت جهانی برای پیشگیری از ابتلا به کرونا 

• مرتب دست های خود را بشویید از یک شوینده الکلی برای شستشوی دست های خود استفاده کنید در صورت عدم دسترسی از آب و صابون(ترجیحا مایع) استفاده کنید،

چرا دست ها مهم هستند؟ شستشوی دست ها با آب و صابون یا استفاده از شوینده های الکلی ویروس هایی را که ممکن است در دست های شما خانه کرده باشند، از بین می برد.

• فاصله خود را با دیگران رعایت کنید. بین شما و کسی که در حال عطسه یا سرفه است باید حداقل 1 متر فاصله وجود داشته باشد.

چرا اینکار مهم است؟ وقتی فردی عطسه یا سرفه می کند، از این راه ذرات مایعی را از بینی یا دهان خود به بیرون پخش می کند؛ ذراتی که ممکن است حاوی ویروس باشند. اگر فاصله درست را با فرد رعایت نکرده باشید، این ذرات از راه تنفس وارد بدن شما می شوند که می توانند ویرس کووید-19 را هم با خود داشته باشند.

• از دست زدن به چشم ها، بینی و دهان خود خودداری کنید. همانطور که می دانید دست ها با بسیاری از سطوح تماس داشته و می توانند حاوی ویروس باشند. در صورت آلوده شدن دست های ما می توانند ویروس را به چشم ها، بینی یا دهان ما منتقل کنند. از این اجزای بدن نیز ویروس به داخل بدن راه پیدا کرده و باعث بیماری می شود.

• بهداشت تنفسی خود را رعایت کنید. در حقیقت باید اطمینان حاصل کنید که هم خود شما هم افراد دور و برتان از این اصول بهداشتی پیروی می کنند. اما این اصول به چه معناست؟ در هنگام عطسه یا سرفه دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی و در صورت عدم دسترسی با آرنج تان بپوشانید. سپس بلافاصله دستمال را در یک سطل زباله دربسته بیندازید.

چرا باید این کار را بکنیم؟ ذرات ویروس را پراکنده می کنند. با رعایت بهداشت تنفسی شما اطرافیان خود را از ویروس هایی مثل آنفلونزا، سرماخوردگی و مهم تر از همه کووید-19 محافظت می کنید.

• اگر تب، سرفه یا دشواری در تنفس داشتید؛ بلافاصله به دنبال مراقبت های پزشکی باشید. در صورتی که احساس بیماری دارید، در خانه بمانید. اگر هم تب، سرفه یا مشکل در تنفس در خود مشاهده کردید، فورا به دنبال خدمات پزشکی مراکز درمانی شهر خود باشید. 

چرا؟ این مراکز درمانی محلی به تازه ترین اطلاعات دسترسی دارند. در صورت بروز مشکلی آنها می توانند شما را راهنمایی کرده و مانع انتشار ویروس و دیگر عفونت ها شوند.

راه های مقابله با استرس در طول شیوع ویروس کرونا

• احساس غم، اضطراب، سردرگمی، ترس یا حتی عصبانیت در طول این دوره امری طبیعی است. بنابراین صحبت کردن بایک فرد مورد اعتماد می تواند به شما کمک کند. با خانواده و دوستان خود در تماس باشید،
• اگر باید در خانه بمانید، یک سبک زندگی سالم را دنبال کنید. یعنی رژیم غذایی و خواب مناسب، ورزش و تماس با عزیزان تان در خانه یا از راه تلفن و شبکه های اجتماعی با دیگر اعضای خانواده و دوستان تان،
• برای مقابله با احساسات منفی خود به سراغ نوشیدنی های الکلی، سیگار یا چیزهایی از این دست نروید. اگر احساس درماندگی می کنید با یک مشاور صحبت کنید،
• اگر احساس نگرانی یا آشفتگی می کنید؛ زمانی را که خود و خانواده تان صرف تماشا یا گوش کردن به اخبار ناراحت کننده در مورد این بحران می کنید، کاش دهید،
• به گذشته رجوع کنید. از چه مهارت هایی برای مقابله با موقعیت های استرس زا استفاده کرده اید؟ حرکات یوگا، مدیتیشن یا حتی گوش دادن به موسیقی آرامش بخش؟ دوباره از این مهارت ها برای کاهش استرس خود بهره ببرید.

برای مقابله با استرس کودکان در طول شیوع ویروس کرونا چه کنیم؟

• بچه ها به شیوه های کاملا متفاوتی به چنین موقعیت های استرس زایی واکنش نشان می دهند؛ مانند وابستگی بیشتر، گوشه نشینی و انزوا، عصبانیت، اضطراب یا حتی شب ادراری. در مقابل واکنش های متفاوت فرزند خود یک شیوه حمایتی در پیش بگیرید. به نگرانی های او گوش کنید و بیش از هر زمان دیگری او  را  از عشق و توجه خود برخوردار کنید،
• وقت بیشتری را به  آنها اختصاص دهید. با مهربانی با آنها صحبت کنید و به  آنها اطمینان خاطر دهید. در صورت امکان فرصت های بازی و آرامش برای آنها خلق کنید،
• باید تلاش شود تا حد امکان بچه ها کنار والدین و خانواده خود باشند. از جدا کردن بچه ها از والدینشان به شدت پرهیز کنید.در صورتی که این جدایی اجتناب ناپذیر باشد، تماس خود را با آنها از طریق تلفن یا حضور فیزیکی قطع نکنید،

• سعی کنید تا حد امکان یک برنامه روزانه برای آنها تنظیم کنید. اگر بچه ها نمی توانند به مدرسه بروند، تکالیف مدرسه را در خانه انجام دهند و زمانی هم به بازی آنها اختصاص دهید،
• به آنها بگویید که چه اتفاقی در حال رخ دادن است.  اطلاعاتی در مورد نحوه محافظت از خود در مقابل ویروس در اختیار آنها بگذارید. حتما از کلماتی استفاده کنید که درک آنها برای بچه ها با توجه به گروه سنی شان ممکن و آسان است. این اطلاعات می تواند شامل این باشد که در صورت ابتلای یکی از اعضای خانواده چه اتفاقی قرار است، بیفتد(به آنها بگویید که پدر یا مادرشان برای مدتی در بیمارستان خواهند بود و با کمک پزشک بهبود خواهند یافت).

توصیه هایی مهم در خصوص بهداشت مواد غذایی در طول شیوع ویروس کرونا

• چاقو و تخته ای که برای گوشت خام استفاده می کنید باید با آنهایی که برای غذاهای پخته به کار می روند، متفاوت باشد،
• بین دو مرحله دست زدن به مواد غذایی خام و غذاهای پخته شده حتما دست های خود را بشویید،
• به شدت از خوردن گوشت حیوانات بیمار یا حیواناتی که در اثر بیماری مرده اند، خودداری کنید،
• حتی در مناطقی که در آنها ویروس کووید 19 شیوع یافته است، هم مصرف گوشت مانعی ندارد. البته در صورتی که در مرحله آماده کردن غذا اصول بهداشتی رعایت شده و غذا نیز به خوبی پخته شده باشد.

چگونه در سفر از ویروس کرونا در امان باشیم؟

• در صورت مشاهده هر گونه تب یا سرفه از سفر خودداری کنید،
• اگر با تب، سرفه یا دشواری در تنفس مواجه شدید؛ فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشید و سابقه سفر خود را با پزشک در میان بگذارید(اینکه اخیرا به کجا سفر کرده اید، بسیار مهم است)،
• از تماس نزدیک با افرادی که تب یا سرفه دارند، خودداری کنید،
• مرتب دست های خود را با استفاده از آب و صابون یا شوینده های حاوی الکل بشویید،
• از تماس دست ها با چشم، بینی و دهان خود اجتناب کنید،
• در هنگام سرفه و عطسه، بینی و دهان خود را با دستمال کاغذی یا آرنج خود بپوشانید. دستمال کاغذی را فورا در سطل آشغال در بسته بیندازید،
• اگر می خواهید از ماسک استفاده کنید، اطمینان داشته باشید که صورت و دهان شما را کاملا پوشانده باشد. از دست زدن به ماسک خود خودداری کنید،
• بعد از یک بار استفاده، ماسک خود را بیندازید و دست هایتان را پس از تماس با آن خوب بشویید،
• فقط غذاهایی را بخورید که خوب پخته شده باشند،
• از انداختن آب دهان خود در مکان های عمومی پرهیز کنید،
• از تماس مستقیم و سفر با حیوانات بیمار خودداری کنید،
• اگر در حال سفر احساس بیماری کردید، حتما خدمه هواپیما یا قطار را در جریان بگذارید.

در طول شیوع ویروس کرونا، در هتل این اصول بهداشتی را رعایت کنید

شیوع کووید 19 به صورت ناگهانی رخ داده؛ ممکن است در این مدت بسیاری در سفر بوده و در هتل اقامت داشته باشند. در چنین شرایطی حتما اصول بهداشتی زیر را رعایت کنید تا ریسک ابتلا به کمترین حد برسد:
• به محض ورود به اتاقتان، دست های خود را بشویید. به هر حال در مسیر با دکمه های آسانسور و دستگیره ها تماس داشته یا حتی شاید از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کرده باشید. شستشوی دست ها باید اصولی و با استفاده از شوینده های الکلی باشد. بهتر است لوازم بهداشتی شخصی خود را همیشه همراه داشته باشید تا دچار مشکل نشوید(دستمال مرطوب و ژل ضدعفونی کننده دست می توانند در چنین شرایطی به کمک شما بیایند).
• نظافت اتاق شما باید رعایت شده باشد و در این شکی نیست. اما این به معنای آن نیست که خدمه خانه داری تمام سطوح را به دقت و عمیق تمیز کرده اند. پس حتما پیش از هر کاری سطوحی که در مطلب چه خطرات بهداشتی در هتل در کمین شما هستند، به عنوان بخش های مستعد آلودگی در هتل نام برده شده؛ خوب تمیز و ضدعفونی کنید.
• در استفاده از ملحفه شخصی خود تردیدی نداشته باشید. روتختی ها و ملحفه های اتاق شما در هتل می توانند بستر خوبی برای ویروس باشند. پس همیشه ملحفه همراه داشته باشید تا در شرایط اضطراری هم بتوانید از آنها استفاده کنید،

• در طول این دوره از استفاده از مکان ها و خدمات عمومی هتل ها مانند استخر، سونا و جکوزی خودداری کنید.
• در مورد غذاهای هتل نیز احتیاط کافی را به خرج دهید. غذاهایی را بخورید که خوب پخته شده اند.

در مقاله

 7 نکته و توصیه مهم سازمان بهداشت جهانی در مورد ویروس کرونا دیدیم که این ویروس بسیار خطرناک است، اما اگر اصول بهداشتی را به دقت رعایت کنید؛ سلامتی خود را تضمین کرده اید. در صورتی که سفرتان اجتناب ناپذیر است و مجبور به 

رزرو هتل هستید، حتما در پروسه رزرو به قوانینی که هتل ها برای مقابله با این بحران در نظر گرفته اند، توجه کنید. مانند برخی اقداماتی که هتل ها در محدود کردن خدمات خود مانند استخر، ماساژ و غیره انجام داده اند. نکته دیگری که باید به آن توجه کنید، تغییر قوانین کنسلی هتل ها است که در طول مراحل رزرو به آنها برخورد خواهید کرد.

کرونا ویروس

ایرنا نوشت: تاکنون چهار واکسن کرونا شامل «اسپوتنیک وی» روسی، بهارات هندی، واکسن چینی و آسترازنکا کره جنوبی وارد ایران شده و در مجموع دو نوبت اول و دوم، ۷۸۴ هزار و ۱۷ دوز واکسن تا روز پنجم اردیبهشت ۱۴۰۰ تزریق شده است.

کرونا ویروس